Projecten / Klimaatrobuuster voedsellandschap Noorderkempen
De landbouwsector wordt sterk beïnvloed door de klimaatverandering, zowel door de directe gevolgen als droogte en wateroverlast, als de daarmee verbonden economische en maatschappelijke verschuivingen. Een landbouwlandschap dat investeert in een klimaatvriendelijke aanpak wint aan veerkracht.
Regelgeving, de klimaatverandering en maatschappelijke verwachtingen maken het uitdagender dan ooit voor land- en tuinbouwers om te ondernemen. Ze moeten hun bedrijfsvoering zo aanpassen dat hun operationele werking zo klimaat- en milieu-neutraal mogelijk verloopt, toch winstgevend blijft, en hen ook nog genoeg ruimte biedt om als mens gelukkig in het leven te staan.
Natuur en landbouw zijn sterk met elkaar verweven in onze contreien, vaak het decor voor spanningen tussen beiden. Terwijl deze verwevenheid net kansen biedt om de landbouw in het landschap klimaatrobuuster en duurzamer te maken. Als we onze regio veilig willen stellen als voedselproductiegebied met toekomst is het verstandig om te investeren in o.a. het bodemleven, een biodiversere omgeving en de beschikbaarheid en de berging van water.
Om deze levendige omgeving te creëren is er nood aan een goed plan naast coördinatie en een gebiedsgerichte samenwerking. Op die manier kunnen actoren, beleid, lopende processen en beschikbare instrumenten meer en beter op elkaar afgestemd worden. Dat vraagt tijd, samenwerking en vertrouwen in elkaar, gebruik makend van elkaars expertise en ervaringen.
Een eigen gebieds- en stakeholderanalyse vormt de start van ons traject. Vervolgens werkt een extern bureau een drieledige landschapsscan uit. Deze inzichten vormen de basis voor de opmaak van een actieplan. Van bij de start hebben boeren inbreng via participatie.
De landschapsscan richt zich op het begrijpen van de landschapsecologie en de landbouw in de Noorderkempen.
Gesprekken tijdens de landbouwadviesraden, digitale overlegmomenten en interviews met land- en tuinbouwers tijdens een uitgebreide terreinverkenning bezorgen ons vernieuwde inzichten. Kaartmateriaal levert geologische, bodemkundige, en hydrologische analyses die helpen om de uitdagingen van het gebied, zoals droogteproblematiek en klimaatverandering, in kaart te brengen. De analyse van het agrocomplex van de regio belicht de huidige landbouwpraktijken en de economische impact ervan. In een werksessie met vertegenwoordigers van de sector en de gemeenten identificeren we gebiedspecifieke uitdagingen en kansen voor de landbouw.
Download HIER de Landschapsscan
In het najaar van 2024 duiken we samen met de landbouwers in de landschapsscan. Tijdens drie dialoogmomenten (in Kalmthout, Beerse en Sint-Lenaarts) buigen we ons over de uitdagingen en kansen. Vanuit dialoog in werktafels verzamelen we ideeën voor een actieplan met haalbare maatregelen op maat. Daarnaast bedenken we insteken voor vijf behapbare projectideeën.
In het voorjaar van 2025 zetten we ons proces verder met de ontwikkeling van een operationeel plan met instrumenten voor acties op het terrein. De input van de dialoogmomenten vormen de basis die we vertalen in concrete mogelijkheden met inspiratie en bronnen van kennis en ervaring in het actieplan. De nadruk ligt op de projectkansen die men lokaal en met het bestaande netwerk meteen kan oppakken. Hiermee kunnen we op korte en middellange termijn aan de slag met het oog op meer veerkracht voor een versterkt voedselsysteem in een biodiverse omgeving.
De uitdagingen vragen ook om een gebiedsgerichte en intergemeentelijke aanpak en een coalitie van actoren die samenwerken. Zo ontstaat er voldoende schaalgrootte en kunnen actoren, beleid, lopende processen en beschikbare instrumenten meer en beter op elkaar afgestemd worden.
Omdat inspraak in alle stappen van het project hoog op de agenda stond blijven we dit principe ook trouw in laatste fase van ons traject. Het actieplan krijgt met andere woorden pas zijn definitieve vorm na deze bijeenkomst in mei 2025.
Download HIER het Actieplan
Het actieplan, de quick-win ideeën en het opbouwen van een gebiedsgerichte aanpak en samenwerking zijn het doel van dit project.
Meer informatie: Greet Aernouts, projectcoördinator | Projectperiode: 2023-2025
Expertise:
Klimaatrobuuster voedsellandschap Noorderkempen is een project van RURANT, Regionaal Landschap De Voorkempen, Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete en lokale partners met steun van het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling, Vlaanderen en Provincie Antwerpen
RURANT staat voor een open sfeer waar niet snel een vergadering zonder koffie en koekjes zal passeren.
Broed jij op een interessant idee dat het platteland versterkt? Aarzel niet om een collega rechtstreeks te contacteren of algemeen via info@rurant.be. We bekijken graag een mogelijke samenwerking.